Rusya, 5. nesil turbofan savaş uçağı motorunu sergiledi

Rusya, Su-57 programını yeni 177S turbofan motoru ile güçlendiriyor. United Engine Corporation (UEC) tarafından geliştirilen bu motor, geçtiğimiz günlerde Dubai Airshow 2025’te kamuoyuna tanıtıldı. UEC, Rostec çatısı altında faaliyet gösteriyor ve motor, Rusya’nın taktik savaş uçakları için tasarlanmış beşinci nesil itki sistemlerinin son örneği olarak öne çıkıyor.

Rusya’dan yeni nesil motor

177S, AL-31F/FP serisinin doğrudan evrimi olarak tasarlandı ve mevcut Su-27 ailesindeki uçaklarla tamamen boyut olarak uyumlu. Bu sayede mevcut filolar, minimum gövde değişikliğiyle yeni motora geçiş yapabilecek ve entegrasyon maliyetleri ciddi şekilde düşecek.

Yeni motor, 14.500 kgf (31.967 lbf) art yakıcılı itki ve 9.000 kgf (19.841 lbf) kuru itki sağlıyor. Ağırlığı 1.530 kg olan motorun giriş çapı 905 mm ile selefiyle neredeyse aynı. Görünüm olarak tanıdık olsa da motor, iç yapısında ciddi yenilikler içeriyor. Seyir sırasında özgül yakıt tüketimi 0,67 kg/kgf x saatin altına çekilmiş durumda. Servis ömrü ise 6.000 saate çıkarıldı ve bakım aralığı 1.500 saate yükseltildi. Bu, AL-31’in erken versiyonlarına göre dört kat artış ve mevcut üretim motorlarına göre önemli bir ilerleme anlamına geliyor.

F-22 Raptor’un Pratt & Whitney F119-PW-100 motoru yaklaşık 15.800 kgf art yakıcılı itki ve 12.000 kgf kuru itki sunuyor. F-35 Lightning II’nin F135-PW-100 motoru ise 19.000 kgf art yakıcılı itki üretebiliyor. Çin’in Chengdu J-20 ve Shenyang J-35 uçakları için geliştirilen WS-10 ve WS-15 motorları ise henüz tam olgunlaşmamış olmakla birlikte art yakıcılı itki açısından 13.500–15.000 kgf civarında değerlendiriliyor.

177S, ayrıca itki vektörleme nozulları sayesinde uçaklara yüksek açılarda ve düşük hızlarda (post-stall) dahi üstün manevra kabiliyeti kazandırıyor. Motor ayrıca FADEC (tam yetkili dijital motor kontrol) sistemi, hidromekanik yedekleme, entegre sağlık izleme ve teşhis sistemleri ile yeni tasarım blisk fan içeriyor. Bu fan, yabancı cisim hasarına ve kuş çarpmasına karşı daha dayanıklı olacak şekilde geliştirildi.

2 yıl içinde seri üretime girecek

177S’in öncelikli olarak Su-35S’in geç modelleri, Su-57 Felon ve geliştirilmekte olan tek motorlu Su-75 Checkmate için tasarlandığını doğruladı. Seri üretimin önümüzdeki 18-24 ay içinde başlaması bekleniyor. 177S, Su-57 programının ikinci aşama motoru olarak öne çıkıyor ve Rus kaynaklarında genellikle Izdeliye 30 olarak anılıyor. Motor, Rusya’nın beşinci nesil avcı uçaklarında vaat edilen süperseyir (Supercruise) ve itki-ağırlık avantajlarını sağlayacak

Bu arada geçtiğimiz günlerde ortaya çıkan bilgilere göre Rusya, adı açıklanmayan bir müşteriye 2 adet Su-57 teslim etti. Su-57, Rusya’nın en modern 5. Nesil operasyonel avcı uçağı olarak öne çıkıyor. Seri üretimde beşinci nesil uçak üreten diğer ülkeler ise ABD (F-35 Lightning II ve F-22 Raptor) ve Çin (Chengdu J-20 ve Shenyang J-35).