Sosyal medya platformlarında yapılan saklı reklam uygulamaları, son periyotta Türkiye’de dijital dünyada yaşanan süratli değişimlerle birlikte daha fazla dikkat çekmeye başladı. Klâsik medyanın yerini dijital medya almaya başlarken, bu alandaki reklam yatırımları da kıymetli ölçüde arttı. 2024 yılı prestijiyle dünya genelinde dijital reklam harcamaları 240 milyar doları aştı ve Türkiye’de internet kullanım oranı %86,5’e ulaştı.
Sosyal medya kullanıcı sayısı ise 57 milyon şahsa çıkmış durumda. Bu süratli büyüme, firmaların toplumsal medya platformlarını daha ağır bir biçimde kullanmasına neden oluyor. Lakin bu büyüme beraberinde birtakım sıkıntıları da getiriyor. Saklı reklam uygulamaları, haksız rekabetin artmasına ve tüketicilerin mağdur olmasına yol açıyor.
Ticaret Bakanlığı, sosyal medya platformlarında yapılan bu zımnî reklamların önüne geçebilmek gayesiyle yeni düzenlemeler getirdi. Meclis’te görüşülen torba yasa ile toplumsal medyada bilinmeyen reklam yapanlara verilecek cezaların 10 kata kadar artırılması planlanıyor.
Mevcut uygulamada 550.000 TL olan kapalı reklam cezası, yeni düzenlemeyle birlikte 6 milyon TL’ye kadar çıkabilecek. Bu yeni ceza, toplumsal medyada yapılan reklamların şeffaflığını artırmayı ve tüketici haklarını korumayı amaçlıyor.
Reklam Kurulu, dijital dünyadaki karşıt reklam içeriklerini tespit etmek için yapay zeka takviyeli tarama sistemleri kullanmaya başladı. Bu sistemle 2022 yılında yapılan taramalar sonucu, %57 olan alışılmamış reklam oranı %11’e kadar düştü. Bakanlık, toplumsal medya platformlarını sistemli olarak tarayarak re’sen inceleme başlatabiliyor ve şikayet üzerine yapılan incelemelerde gerekli durumlarda ceza kesiyor.
Bu cezalar ortasında düzeltme, durdurma, para cezası ve erişim mahzuru bulunuyor. Bu yaptırımlar, toplumsal medya fenomenlerinin ve içerik üreticilerinin kurallara uyması gerektiğini açıkça gösteriyor.
Ticaret Bakanlığı, daha önce sosyal medya fenomenlerine bilinmeyen reklam yapmamaları konusunda ikaz niteliğinde mektuplar göndermişti. Fakat bu ikazları dikkate almayan hesaplara ceza kesildi. Yeni devirde cezaların artırılmasıyla birlikte, kapalı reklam yapmaya devam edenler önemli yaptırımlarla karşı karşıya kalacak. Bakanlık yetkilileri, reklamların şeffaf bir formda yayınlanması gerektiğini vurguluyor. Ayrıyeten, dijital dünyadaki haksız rekabetin önlenmesi için kontrollerin daha da sıkılaştırılacağını belirtiyor.
Yeni düzenlemelerle birlikte, toplumsal medya platformlarında reklam yapan şahısların bu kurallara uymaları zarurî hale gelecek. Zımnî reklam yapanlar ağır cezalarla karşılaşmamak için daha şeffaf bir reklam anlayışına yönelmek zorunda kalacak.